لیست اختراعات علي اكبر مسعودي
باروري در موجودات افزون بر بقا در سودآوري اقتصادي، امنيت غذايي و حفظ گنجينه ژنتيكي نيز ضرورت دارد. ناباروري در جانوران اغلب اساس ژنتيكي دارد. در انسانها مطالعات نشان مي دهد كه40% از ناباروري در زوجهاي جوان مربوط به مشكلات مردان است. در موجودات ديگر نيز همانند انسان، جنس نر مسئول قسمتي از مشكلات در تحققِ باروريِ موفق ميباشد. البته عوامل موثر بر باروريِ موفق متعدد ميباشند، بهطوريكه اين عوامل چه در جنس ماده و چه در جنس نر ميتوانند فيزيولوژيكي،ژنتيكي، محيطي و غيره باشند. به دلايلي بررسي اين عوامل در جنس نرِحيوانات اهميت ويژهاي دارد، زيرا؛ برخي عوامل ناباروريِ ناشي از جنس نر توسط جنس ماده پوشش داده ميشوند و بررسي آنها را دشوار ميكند. از طرفي تاثير ژنتيكي نرها در توليد نسلهاي بعدي گله به مراتب بيشتر از مادهها ميباشد، زيرا در طبيعت انتخاب نرها شديدتر است و نرهاي كمتري اجازه گسترش ژنهاي خود را در جامعه مييابند. اين موضوع در پرورش صنعتي حيوانات نيز اغلب به چشم ميخورد به عنوان مثال در پرورش صنعتي طيور به ازاي هر 10 - 11 پرنده ماده از يك پرنده نر جهت باروري استفاده ميشود. يكي از مشكلات حاصل از اين اتفاق ايجاد يكدستيِ نسبي و تدريجي در برخي فنوتيپها در گله خواهد بود كه منجر به كاهش تنوع در صفات و توليد خواهد شد. اهميت بررسي عوامل ناباروري در جنس نر در صنعت طيور هنگامي دو چندان ميشود كه از تاثير يك پرندهي نر در توليد نهاييِ بيش از 68000 تن گوشت سفيد آگاه شويم. بنابراين واضح است كه بهبود تنها 5% در باروري پرندههاي نر بيش از 3 تن افزايش توليد گوشت سفيد را به همراه خواهد داشت. از عوامل موثر برناباروري در جنس نر، ميتوان به كاهش كيفيت سيمن و كاهش تحرك اسپرم اشاره كرد. تحرك اسپرم ميتواند شاخصي مناسب جهت برآورد نرخ باروري در نرها باشد چرا كه آزمايشات نشان دادهاند كه؛ نخستين عامل تعيين كنندهي باروري در خروسها تحرك اسپرمها ميباشند كه توانايي بالا رفتن از اويداكت و بارور نمودن تخمك را دارند. در طرح پيشرو، فرايند شناسايي تغييرات موجود در بخشي از ژنوم ميتوكندري و نيز فعاليت بهتر ميتوكندري كه با پارامترهاي تحرك اسپرم در خروسهاي بومي اروميه و سويه آرين مرتبط بوده مد نظر قرار گرفته و در صورت پيدا شدن ماركرهاي زيستي جديد بتوان از اين ماركرها در پيدا كردن ژنوتيپهاي برتر مرتبط با باروري در پرندگان استفاده كرد. اين يافته باعث خواهد شد تا بتوان خروسهاي با باروري برتر گله هاي مرغ اجداد و يا مادر را در زمان ابتدايي تولد شناسايي كرد. اين كار از دو سو باعث كاهش هزينه هاي توليد و افزايش سوداوري خواهد شد. ابتدا با حذف جوجه خروسهاي با باروري نامناسب در مجموع هزينه هاي پرورش خصوصا هزينه هاي خوراك صرفه جويي شده و از طرفي با افزايش توليد جوجه هاي اضافي به ازاء هر خروس در مجموع در افزايش جوجه دراوري مزرعه، سود توليد را به ميزان قابل توجه بالا برد. بديهي است اين فناوري مبتني بر استفاده از تغييرات ژنوم ميتوكندري و پيدا كردن تغييرات متناسب با فعاليت بهتر ميتوكندري و جوجه دراوري بهتر در پرندگان نر مي باشد و يكي از راهكارهاي مؤثر و پايدار براي پيدا كردن پرندگان با باروري بهتر در گله هاي مرغ تجاري مي باشد كه به راحتي مي تواند جايگزين روشهاي شناسايي ظاهري (فنوتيپي) مرسوم فعلي كه در سنين بالا و با دقت كم انجام مي شود، گردد. تغييرات ژنتيكي بررسيشده در اين طرح و فعاليت زيستي ميتوكندري ارتباط مناسبي با خصوصيات متعدد اسپرم ها به خصوص جنبندگي اسپرم از خود نشان دادند و سطح معني داري قدرتمندي را با پارامترهاي مختلف سيمن و باروري نشان دادند. بنابراين، موضوع اختراعي مورد بحث در اين طرح، فرايند بررسي تغييرات نوكلئوتيدي و فعاليت ميتوكندري در خروسهاي با باروري متفاوت بوده و در مرحله بعد روش پايدار شناسايي خروسهاي با باروري برتر مي باشد تا به عنوان يك روش زيستي آسان، كم هزينه و علمي براي بهينهسازي باروري در گله هاي مرغ تجاري و يا بومي مورد استفاده قرار گرفته و سوداوري مزرعه توليدي را به ميزان قابل توجهي افزايش دهد. در اين زمينه، رويه فكري و مسير حركتي محقق در طرح حاضر به سوي بررسي فعاليت و تغييرات ژنتيكي ميتوكندري در گروههاي خروسهاي با تحرك اسپرم بالا و پايين بوده تا بتوان رابطه اي را با فعاليت متفاوت ميتوكندريايي و نيز تغييرات ژنتيكي موجود در ژنوم ميتوكندري پيدا كرد. چرا كه اساسا هرگونه تحرك سلولي و فعاليت زيستي به ATP وابسته است و ثابت شده است كه تحرك اسپرم با محتوي ATP در اسپرم همبستگيِ مثبت دارد. ميتوكندري افزونبر مرتفع نمودن نرخ بالاي مورد نياز ATP در سلولهاي اسپرم در مقايسه با سلولهاي ديگر، جهت بلوغ، و افزايش طول عمر اسپرم نيز نقش دارد. مطالعات نقشي ويژه را براي محتوي ژنوم ميتوكندريايي در توليدATP، عملكرد اسپرم و باروري موفق در مردها و پرندهها نشان دادهاند. احتمالا يكي از دلايل تغيير در تحرك اسپرم و در نهايت باروري، ميتواند انواع تغييرات در ژنوم ميتوكندري كه منجر به تغيير آمينواسيد و تاثير در توليد انرژي ميشوند، باشند. اين تغييرات در مطالعه پيش رو شناسايي و اثرات معني داري قوي آنها در خصوصيات مختلف اسپرم مشخص شده اند.
موارد یافت شده: 1